Do takich wniosków doszli po ponad dziesięciu latach współpracy naukowcy z Wydziału Górnictwa i Geologii oraz Wydziału Materiałów i Technologii VŠB-TUO oraz lekarze z Kliniki Ginekologii i Położnictwa LF OU i FNO. Wyniki badania opublikowano w prestiżowym czasopiśmie ChemOSFERA. Naukowcy z Ostrawy od wielu lat zajmują się problemem cząstek w organizmie człowieka i w wyniku swoich badań wnieśli ważne spostrzeżenia.

Próbki pobrano od kobiet, których ciąża była powikłana przedwczesnym odpływem płynu owodniowego przed terminem porodu, czyli przed ukończonym 37. tygodniem ciąży. „Standardowo wykonujemy u tych kobiet szereg szczegółowych badań, których wyniki pozwalają nam następnie zaproponować kobiecie tzw. zabieg „szyty na miarę”. Obejmuje to również pobieranie i badanie płynu owodniowego” – wyjaśnia dr Richard Špaček, główny lekarz sal porodowych Ostrawskiego FN. Uzyskane w ten sposób próbki poddano następnie analizie pod kątem obecności mikroplastików, dlatego udział w badaniu nie oznaczał zwiększonego obciążenia ani dla kobiety ciężarnej, ani dla dziecka. Badano także łożysko uzyskane po porodzie.

Analizę próbek przeprowadzono za pomocą mikrospektroskopii w podczerwieni. „Ścisłe przestrzeganie środowiska wolnego od plastiku i zapewnienie, że próbki nie zostaną skażone od momentu pobrania do badania, było bardzo trudne. Żadne z użytych narzędzi nie mogło być wykonane z tworzywa sztucznego, a wszystkie obszary, w których dotykano próbek, utrzymywano w możliwie największej czystości” – dr Kristina Čabanová z VŠB-TUO opisuje proces pobierania próbek i pomiaru.

U dziewięciu na dziesięć kobiet potwierdzono obecność mikroplastików i dodatków w płynie owodniowym
łożysko. Naukowcy odkryli, że ilość tych cząstek była większa w łożysku niż w płynie owodniowym. Najczęściej znajdowano cząstki o wielkości od 10 do 50 mikrometrów, przy czym najczęściej identyfikowanym materiałem był polietylen. „Odkrycie polietylenu nie jest zaskakujące, ponieważ jest to jedno z najczęściej stosowanych tworzyw sztucznych na świecie. Jednocześnie jednak często wykrywaliśmy stabilizator stosowany przy produkcji PVC” – mówi inżynier Jan Halfar z VŠB- TUO.

Celem badań było sprawdzenie, czy w płynie owodniowym i łożysku znajdują się cząsteczki mikroplastiku i dodatki. Nadal niewiele wiadomo na temat wpływu tych cząstek na zdrowie człowieka, w tym na płód. Naukowcy zauważają także potrzebę zbadania obecności cząstek mniejszych niż mikrometry. „Wymaga to jednak wyrafinowanego, nowoczesnego oprzyrządowania, którego nie ma jeszcze nikt w Czechach” – wyjaśnia profesor Silvie Heviánková, kierownik Katedry Inżynierii Środowiska w VŠB-TUO.

Profesor nadzwyczajny Ondřej Šimetka, kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa Szpitala Uniwersyteckiego w Ostrawie, podkreśla wagę badań: „Celem tej części badań było sprawdzenie, czy oprócz łożyska w płynie owodniowym znajdują się mikroplastiki. ponieważ nigdy wcześniej tego nie badano. Teraz kluczowa będzie ocena, czy i w jaki sposób substancje te mogą zaszkodzić płodowi lub skomplikować ciążę oraz czy możliwe jest zmniejszenie narażenia na te zanieczyszczenia w czasie ciąży.

„Ten nasz multidyscyplinarny zespół od prawie 15 lat zajmuje się problematyką cząstek mikronowych i submikronowych w organizmie człowieka i udało mu się już wykryć cząsteczki metaliczne w ludzkim płynie owodniowym, ale także w migdałkach szyjnych i polipach nosa” dodaje profesor Jana Kukutschová z Wydziału Inżynierii Materiałowej – technologii i prorektor ds. nauki i badań VŠB-TUO, która nawiązała współpracę w tym zakresie z lekarzami z FNO i OU.

Zespół naukowców dodaje też, że celem ich badania nie jest szerzenie strachu wśród społeczeństwa czy zniechęcanie do ciąży, ale raczej podniesienie świadomości na temat konieczności ograniczania zanieczyszczenia środowiska substancjami z tworzyw sztucznych oraz transferu wiedzy do sektorów technologicznego i produkcyjnego. Dlatego też współpraca lekarzy – klinicystów z naukowcami VŠB-TUO jest tak ważna i cenna.

źródło: VŠB – TUO
​