Tomograf komputerowy zbadał fragment jeleniego poroża odkrytego w jaskini Biśnik. Należy ona do najstarszych miejsc zamieszkanych przez człowieka. Odnaleziony artefakt pochodzi sprzed 27 tysięcy lat, z okresu późnego paleolitu. Na jego powierzchni zachowały się ślady związane z jego kształtowaniem, formowaniem i wykorzystaniem. Fragmentu poroża używano kiedyś jako tłuczka do obróbki surowca krzemiennego. – Analiza pokazała stopień erozji zarówno części zewnętrznej, jak i wnętrza. Badanie było bardzo przydatne i niezbędne z racji tego, że przedmiot był pokryty dość grubą warstwą środka konserwującego uniemożliwiającego dokładną analizę wszystkich uszkodzeń na pracującej części narzędzia – powiedziała Justyna Orłowska z Katedry Prehistorii Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Torunia, której zespół przeprowadził badanie.

Za pomocą mikrotomografii można było zwizualizować przekroje poszczególnych śladów pouderzeniowych. – Dzięki temu mogliśmy poznać wszystkie ich charakterystyki, a także głębokość i kształt. Kolejnym krokiem w naszej współpracy z AGH będzie porównanie uszkodzeń zaobserwowanych na porożu z jaskini Biśnik z uszkodzeniami na tłuczkach użytych podczas eksperymentalnej obróbki surowca krzemiennego – dodała Justyna Orłowska.

Celem całego badania była przede wszystkim identyfikacja potencjalnych zniszczeń wewnątrzstrukturalnych przedmiotu wynikających z jego użytkowania. Na podstawie skanowania laserowego dało się częściowo odtworzyć geometrię fragmentu poroża. – Laboratorium tomograficzne na naszym wydziale pozwala nam zajmować się problemami interdyscyplinarnymi. Dzięki nowoczesnej technologii i zaawansowanemu oprogramowaniu jesteśmy w stanie dotrzeć do tego, czego na pierwszy rzut oka nie widać. Jako jedni z nielicznych możemy testować elementy o długości jednego metra i jako jedyni w Polsce mamy wyposażenie do badania tomograficznego przy obciążeniu do 500 kilogramów i przy ekstremalnych temperaturach – powiedział w imieniu AGH Grzegorz Kaczmarczyk.

autor: Petr Sobol