Języki indoeuropejskie takie jak Czeski, ukraiński, rosyjski, angielski, hiszpański, niemiecki, hindi itd. są obecnie używane na całym świecie i posługuje się nimi niemal połowa ludzkości. Przedstawiciele tej rodziny języków występują w całej Europie, Azji, Ameryce i Australii. Naukowcy od prawie 200 lat zajmują się kwestią pochodzenia rodziny języków indoeuropejskich i pracują nad kilkoma możliwymi teoriami. Międzynarodowy zespół naukowców składający się z przedstawicieli Uniwersytetu Harvarda, Instytutu Medycznego Howarda Hughesa, Uniwersytetu Wiedeńskiego, Hartwick College, Uniwersytetu w Ostrawie i innych instytucji odkrył możliwą odpowiedź w szczątkach szkieletowych naszych przodków. Na podstawie DNA zidentyfikowano dotychczas nieznaną populację z północnego Kaukazu i dolnego biegu Wołgi, która może wypełnić hipotetyczną lukę w rozwoju całej rodziny języków indoeuropejskich.

„Podczas badań przeanalizowaliśmy DNA 435 osób. Dzięki unikalnemu połączeniu danych molekularno-genetycznych i archeologicznych udało nam się rzucić światło na rozwój jednej z najbardziej wpływowych populacji prehistorycznych. „Ta współpraca poszerza naszą wiedzę na temat historii całej Europy i obszarów przyległych” – mówi dr Leonid Viazov z Uniwersytetu w Ostrawie, który wspólnie z kolegami z Ostrawy skupił się przede wszystkim na analizach archeologicznych i archeogenetycznych oraz interdyscyplinarnej interpretacji wyników.

Poprzednie badania genetyczne rodziny języków indoeuropejskich wskazywały na wpływ kultury jamskiej (3300–2600 p.n.e.), wywodzącej się ze stepów czarnomorskich i kaspijskich, skąd rozprzestrzeniła się ponad 5000 lat temu na obszar rozciągający się od słowackich Karpat po Ałtaj i wywarła znaczący wpływ na pulę genową tamtejszych mieszkańców. Porównując DNA, naukowcy wykazali, że kultura jamsu aż w 80% pochodzi od nowo zidentyfikowanej populacji. Jest on również reprezentowany przez około jedną dziesiątą DNA mieszkańców centralnej Anatolii z epoki brązu, co wyjaśnia wciąż niejasne pochodzenie wczesnoanatolijskich języków, takich jak hetycki.

Odkrycie to sugeruje, że przedstawiciele nowo odkrytej populacji z regionu Północnego Kaukazu i Dolnej Wołgi mogli posługiwać się tzw. Indoanatolijski – czyli wspólny przodek języka hetyckiego i innych języków indoeuropejskich. Odkrycie, które międzynarodowy zespół naukowców opisał w prestiżowym czasopiśmie Nature, może pomóc w udzieleniu odpowiedzi na pytania o pochodzenie populacji posługującej się językiem praindoeuropejskim oraz o to, w jaki sposób ten prajęzyk rozprzestrzenił się na Europę, Anatolię i inne regiony.

Wyniki badania oferują nowe odpowiedzi nie tylko językoznawcom i archeologom, ale także wszystkim tym, którzy interesują się dziedzictwem kulturowym i genetycznym ludzkości. Zespół z Ostrawy pracuje obecnie nad projektami w ramach programu ERC CZ Ministerstwa Edukacji, Młodzieży i Sportu oraz Agencji Grantowej Republiki Czeskiej, skupiając się na szczegółowej historii genetycznej populacji indoeuropejskich i ich sąsiadów. Ponadto naukowcy opracowują nowe protokoły uczenia maszynowego, które powinny umożliwić dokładniejszą wizualizację struktury populacji.

źródło: Uniwersytet Ostrawski