W symulatorze bazy kosmicznej będą testowane m.in. nowe materiały do budowy baz kosmicznych, rozwiązania z obszaru nawigacji, telekomunikacji czy inżynierii biomedycznej. Jak wskazuje dr Agata Kołodziejczyk, współtwórczyni laboratoriom,
a także twórczyni dwóch dotychczasowych habitatów w Polsce, pracująca na co dzień w Centrum Technologii Kosmicznych, habitat będzie poligonem doświadczalnym dla wszelkich badań, jakie zaprojektują studenci. Badane będą zatem także relacje
i kwestie społeczne, dynamika grupy, sposoby podejmowania przez jednostki decyzji, podział ról i zadań.

Habitat AGH będzie nakierowany na badanie przede wszystkim sprzętu wykorzystywanego w misjach, w tym np. komponentów pokładowych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, ale też np. rozwiązań stosowanych do oczyszczania wody czy odprowadzania nieczystości. W bezpiecznych warunkach laboratoryjnych analizowane będą reakcje na sytuacje stresogenne, stymulacje nowymi bodźcami dźwiękowymi i wizualnymi, sposoby adaptacji do nowych, nieznanych warunków czy odcięcie od światła dziennego. Niezwykle wartościowa będzie także możliwość testowania nowych materiałów czy np. skafandrów kosmicznych i sprzętu wykorzystywanego w prawdziwych misjach. Dodatkowym elementem sprawdzanym w habitacie będzie umiejętność radzenia sobie przez uczestników z limitami w dostępie do energii, wody czy innych niezbędnych zasobów.

Wyposażenie i układ architektoniczny przestrzeni habitatu będą zmuszały uczestników misji do aktywności i działań w odmiennym niż na Ziemi układzie. Część zadań będzie możliwa do wykonania wyłącznie w pozycji - głową w dół, co pozwoli symulować napływ krwi do głowy, jaki ma miejsce w stanie nieważkości. Aby lepiej odwzorować przestrzeń przystosowaną do braku grawitacji, habitat będzie wyposażony w podsufitowe drabiny, podwieszane przejścia czy wąskie tunele, które mają nawiązywać do warunków panujących na statkach kosmicznych.

W nowopowstającym obiekcie zlokalizowane zostanie Centrum Kontroli Misji (Mission Control Room), w którym pracownicy i studenci Centrum Technologii Kosmicznych będą mogli nadzorować misje wysłanych przez AGH satelitów. Mission Control Room będzie także miejscem, w którym w sposób stały będzie można monitorować prace i aktywności podejmowane przez analogowych astronautów w habitacie. Osobny zespół kontrolujący będzie sprawdzał i monitorował m.in. rytm biologiczny uczestników oraz parametry związane z ich kondycją fizyczną i psychiczną.

Aby możliwie wiernie odtworzyć warunki panujące na prawdziwej misji habitat AGH będzie podzielony na kilka oddzielnych sekcji, w której studenci będą spać, prowadzić badania, wieść życie codzienne - analogicznie jak na prawdziwej misji. Blisko 100 m² habitatu będzie odciętych od światła słonecznego, a cała powierzchnia podzielona będzie na moduły laboratoryjny, kuchenny, higieniczny, sypialny czy gimnastyczny. Przeciętny planowany czas trwania misji wynosił będzie 7 dni, choć przewidywane są dłuższe projekty. W tym czasie 6 uczestników będzie równocześnie prowadzić prace i badania w habitacie.

Dla studentów i naukowców z AGH biorących udział w symulacjach czas spędzony na takiej praktycznej edukacji będzie także okazją do zbierania materiałów do późniejszych publikacji czy rozwijania własnych projektów. – Dzięki stworzeniu od podstaw habitatu poszerzamy także naszą uczelnianą ofertę, z której z pewnością będą chcieli skorzystać naukowcy z całego świata, czy uczelnie zrzeszone w UNIVERSEH (przyp. UNIVERSEH – Europejski Uniwersytet Kosmiczny dla Ziemi i Ludzkości, projekt zrzeszający uczelnie z Europu, które zajmują się rozwijaniem badań i kształceniem z obszaru inżynierii kosmicznej). Warto pamiętać, że branża space rozwija się niezwykle dynamicznie, a możliwość odbycia analogowej misji kosmicznej jest dla naukowców nie tylko ciekawostką, ale przede wszystkim niezwykłym przywilejem oraz możliwością sprawdzenia tego, nad czym pracują  w laboratoriach od lat. Habitat w AGH będzie także przykładem całkiem nowego modelu edukacji - poprzez praktykę i do tego pierwszym tego typu laboratorium w polskich uczelniach - podkreśla dr A. Kołodziejczyk.

Uczestnicy analogowych misji kosmicznych zdobędą w ten sposób cenne doświadczenie, które może przydać się w pracy w jednostkach związanychz rozbudową sektora, w tym m.in. w Europejskiej Agencji Kosmicznej, NASA czy innych największych laboratoriach świata typu CERN. W pierwszej kolejności z możliwości wzięcia udziału w symulacji misji kosmicznej będą mogli skorzystać studenci i pracownicy AGH działający aktywnie w kołach naukowych zajmujących się tematyką okołokosmiczną oraz studiujący nauki pokrewne. Nowy budynek Centrum Technologii Kosmicznych oddany będzie do użytku początkiem 2024 roku. Pierwsi analogowi astronauci wyruszą w swoje misje na wiosnę przyszłego roku.

Polska jest unikalnym na skalę europejską krajem pod względem dostępnych laboratoriów, w których można symulować misje kosmiczne. W tej chwili aktywnie działają aż dwa habitaty. Laboratorium Lunares mieści się na północy Polski, a drugie to Analog Astronaut Training Center koło Krakowa, którego właścicielem jest dr Agata Kołodziejczyk, pracująca na co dzień w Centrum Technologii Kosmicznych AGH, neurobiolożka, astrobiolożka, pomysłodawczyni i realizatorka powstania analogowych baz do symulacji misji kosmicznych w Polsce. Dr Kołodziejczyk pracowała wcześniej m.in. w Europejskiej Agencji Kosmicznej, jest członkinią zarządu World Research Center i dyrektorką Advanced Concepts w prywatnej agencji kosmicznej The Valles Marineris. Jest autorką publikacji edukacyjnych i naukowych na temat biologii kosmicznej i neurobiologii.

autor: Richard Šipka, AGH