Jak wyjaśnia kierujący pracami dr hab. Radosław Palonka, prof. UJ, przedmiotem badań były głównie petroglify (czyli wyryte w skale rysunki) przedstawiające spirale, koncentryczne koła, motywy roślinne, odciski ptasich i ludzkich stóp, dłoni oraz finezyjnie wyryte symbole sandałów, postaci antropomorficznych i wiele innych motywów. Podczas badań odnaleziono również pozostałości architektury i ceramiki.

Badania nie są łatwe, ponieważ stanowiska są położone w trudno dostępnych, wyższych partiach kanionów. Warto podkreślić, że polski zespół posiada długoletnie doświadczenie w ich prowadzeniu, trwają one bowiem już ponad dekadę. Wcześniej dokumentowano stanowiska z architekturą kamienną, znajdujące się w niszach skalnych na stokach kanionów. Nikt nie spodziewał się odkrycia tak licznych i wyjątkowych przykładów sztuki naskalnej, które świadczą m.in. o bogactwie i złożoności rytuałów religijnych i konkretnej wiedzy (niektóre mogły być związane z obserwacjami astronomicznymi) ówczesnej ludności Pueblo.

W tym sezonie (wrzesień-październik 2024 r.) oprócz dokumentacji i digitalizacji sztuki naskalnej i architektury kontynuowano badania wykopaliskowe na stanowisku kultury Pueblo z XII i XIII wieku n.e., czyli z tego samego okresu, gdy zostały wykonane panele ze sztuką naskalną opisywaną powyżej. Udało się odsłonić kilka interesujących struktur architektonicznych, w tym jedno rytualne podziemne pomieszczenie (kiva) i pokoje gospodarcze oraz sporo artefaktów, w tym ceramikę zdobioną malowaniem, kamienne siekiery, grociki strzał łuczniczych itp.

Warto podkreślić, że w projekcie uczestniczą również studenci archeologii - są zaangażowani w każdy etap prowadzonych prac dokumentacyjnych (fotografia cyfrowa, skanowanie 3D, wykopaliska, w tym eksploracja obiektów, sitowanie, mycie i rysowanie ceramiki i zabytków krzemiennych). Archeolodzy pracują również w laboratoriach - duża część prac prowadzona była w udostępnionym dla polskich badaczy laboratorium w Crow Canyon Archaeological Center – jest ono dla nich jednocześnie miejscem pracy i domem w czasie wykopalisk.

autor: Justyna Gałuszka