Na Marsie nie postawił jeszcze nogi człowiek, ale już prowadzone są badania, czy w przyszłości będą mogły na tę planetę latać pszczoły. Wszystko za sprawą projektu Dagmary Stasiowskiej z krakowskiej AGH, która w ramach swojej pracy doktorskiej bada skutki stresu związanego z przeciążeniem generowanym przez rakietę podczas podróży kosmicznych w celu właściwej reprodukcji pszczół miodnych. Szczególnie się przy tym skupia na hodowli pszczelich królowych.

– Potencjał naukowy przeprowadzonych eksperymentów zostanie w pełni doceniony za wiele lat, kiedy na Marsie rzeczywiście powstaną pierwsze plantacje. Zdaję sobie sprawę, że wszystko, co można teraz opracować i zbadać w warunkach eksperymentalnych na Ziemi, może przynieść zaskakujące wyniki za dziesięć, dwadzieścia czy trzydzieści lat – stwierdziła autorka studium.

Dagmara Stasiowska skupiła się w swoich badaniach na ośmiu rojach z czterema królowymi. Pszczołom na symulatorze używanym normalnie przy ćwiczeniach astronautów i pilotów wojskowych zasymulowano profil przeciążenia startującej rakiety. Celem było sprawdzenie przydatności biocybernetycznego modelu roju w kontekście wystawienia królowej na stres związany z lotem w kosmos.

– Staram się myśleć perspektywiecznie, że horyzontem moich badań jest sukces ludzi za kilkadziesiąt lat miliony kilometrów daleko – dodała Stasiowska.

Pozyskane dane o możliwościach reprodukcyjnych królowych, czyli o liczbie zniesionych jaj i ich dystrybucji w czasie, posłużą później do stworzenia modelu komputerowego „kosmicznych pszczół”. Będzie go można w przyszłości wykorzystać na przykład projektując odpowiednie transportery dla ochrony pszczół przeciwko przeciążeniu podczas lotu rakiety.

Eksperymenty na pszczołach związane z podróżami kosmicznymi przeprowadzono dotąd tylko kilka razy. NASA na przykład w latach 80. badała możliwość tworzenia plastrów w warunkach mikrograwitacji, ale wpływami przeciążenia na pszczelą reprodukcję się jeszcze nikt nie zajmował.

Z koncepcji obecnych badań zadowolony jest były rektor AGH Ryszard Tadeusiewicz. – Cieszę się, że dzięki pracy pani Dagmary mogę powrócić do wątku naukowego, który silnie rozwijałem w latach 70. ubiegłego wieku. Budowaliśmy wtedy z doktorem Andrzejem Migaczem pierwsze – chyba w skali światowej – biocybernetyczne modele rodziny pszczelej i jej interakcji ze środowiskiem – przypomniał.

autor : Petr Sobol