Dinozaury pojawiły się w środkowym triasie 240 mln lat temu, ale ich dominacja zaczęła się dopiero około 40 mln lat później we wczesnej jurze. To, co działo się podczas pierwszych milionów lat ewolucji dinozaurów i co przyczyniło się do przejęcia przez nie dominacji na lądach jest w ostatnich latach tematem intensywnych badań uczonych z całego świata.

Aby pomóc w rozwiązaniu tej zagadki autorzy artykułu szczegółowo zbadali skamieniałe odchody (koprolity) dinozaurów pochodzące z przełomu triasu i jury z nowych stanowisk na Górnym Śląsku i w Górach Świętokrzyskich. Do analizy składu koprolitów, oprócz standardowych, używanych wcześniej metod, wykorzystano również najnowsze techniki badawcze, takie jak mikrotomografia synchrotronowa kontrastu fazowego (przeprowadzona w Europejskim Ośrodku Promieniowania Synchrotronowego w Grenoble). Nieinwazyjne obrazowanie zawartości skamieniałych odchodów przy użyciu synchrotronu pozwoliło na dokładniejsze rozpoznanie składników diety. Do tej pory nie było to możliwe przy użyciu tradycyjnych metod, m.in. rozpuszczania koprolitów.

Realizacja tak szeroko zakrojonych badań była możliwa dzięki współpracy kilku instytucji naukowych z Polski, Szwecji i Norwegii. Badacze dowiedli, że wzbogacenie diety o nowe grupy zwierzęcych ofiar i roślin przyspieszyło ewolucję i różnicowanie dinozaurów i pomogło im w zdominowaniu ekosystemów lądowych na następne prawie 150 mln lat. Porównując wielkość, skład i liczebność koprolitów z danymi uzyskanymi z analizy szczątków kostnych, naukowcy byli w stanie wywnioskować, jakie organizmy pozostawiły badane skamieniałe odchody oraz zrekonstruować zachowania żywieniowe i częstość występowania tych zwierząt. Przeprowadzone badania potwierdzają, że koprolity są znakomitym źródłem danych do poznania diety wymarłych organizmów, a także pomagają odtworzyć strukturę troficzną kopalnych ekosystemów.

źródło: uj.edu.pl